by Trình duyệt chính là công cụ cần thiết và phổ biến nhất để người dùng lướt web. Chính vì lẽ đó nên nó cũng là đích ngắm của các hoạt động gây hại cho người dùng. Virus, phần mềm độc hại, và phần mềm quảng cáo “bẩn” luôn tìm cách xâm nhập vào trình duyệt, biến nó thành công cụ do thám và đánh cắp thông tin người sử dụng. Chính vì vậy, bạn cần lưu tâm, thường xuyên kiểm tra và “dọn dẹp” trình duyệt khi cần.
Dưới đây là một số kỹ thuật để bạn có thể lướt web một cách chuyên nghiệp nhất mà không phải lo lắng về các vấn đề trên.
Quét virus và phần mềm độc hại
Đương nhiên đây là thao tác đầu tiên bạn cần làm khi nghi ngờ máy tính nhiễm phần mềm độc hại (malware). Việc quét virus cần được thực hiện ở mức toàn bộ hệ thống sau khi đã cập nhật phần mềm antivirus. Bạn nên sử dụng thêm các ứng dụng quét malware chuyên dụng như Ad-Aware, Malwarebytes, Spybot Search & Destroy, hoặc SuperAntiSpyware. Với một chút may mắn, những tiến trình “dọn dẹp” này sẽ giúp bạn loại bỏ các loại quảng cáo không mong muốn, các thanh toolbar trình duyệt và các loại malware khác cài cắm vào trình duyệt.
Vô hiệu hóa thanh toolbar trình duyệt
Các thanh toolbar thường được “khuyến mãi” kèm theo phần mềm bạn tải và cài đặt từ Internet. Ngay cả các ông lớn như Google (với trình duyệt Chrome) và Yahoo (với công cụ IM Yahoo Messenger) cũng hay khuyến mãi cho khách hàng kiểu này. Thường thì những thanh toolbar này không giúp ích gì nhiều mà trái lại chúng còn gây ra nhiều phiền toái khiến cho hệ thống PC trở nên chậm chạp. Chính vì thế, bạn nên nhấp chuột phải vào thanh toolbar của trình duyệt và vô hiệu hóa (disable) tất cả những thanh toolbar không mong muốn đi. Nói chung, với trình duyệt Internet Explorer (IE) bạn chỉ cần nhấp chuột phải rồi disable các toolbar là xong, nhưng với Firefox hoặc Chrome thì sẽ cần thêm một số thao tác được mô tả trong phần tiếp sau đây.
Kiểm tra kỹ các loại add-on của trình duyệt
Cùng với toolbar, các mạng adware còn dụ người dùng cài đặt các add-on và các tiện ích mở rộng cho trình duyệt để chèn trái phép quảng cáo, tái chuyển hướng thao tác tìm kiếm hoặc ép buộc người dùng sử dụng trang chủ “độc hại”. Đó cũng chính là lý do tại sao bạn cần thường xuyên kiểm tra add-on và phần mở rộng của trình duyệt để loại bỏ những phần nghi ngờ ra khỏi hệ thống. Để làm việc này, với IE chỉ cần vào Tools >Manage add-ons>All add-ons và kiểm tra trong danh sách hiển thị (nhấp chuột phải để chọn lệnh Disable). Với Firefox, bạn nhấn vào nút màu cam ở góc trên cùng phía tay trái trình duyệt (hoặc nhấn tổ hợp phím Ctr+Shift+A) để mở phần Add-ons. Trong danh sách liệt kê ra, bạn hãy kiểm tra kỹ những mục nghi ngờ để disable chúng đi. Hãy nhớ là trong Firefox, bạn cần kiểm tra cả hai phần “Extensions”và “Plug-in” (đều nằm trong mục Add-ons).
Với Chrome, thao tác có vẻ phức tạp hơn chút. Bạn sẽ gõ từ “chrome://extensions/” vào thanh địa chỉ (hoặc mở menu chính từ nút điều khiển ở góc bên phải trên cùng của trình duyệt) để mở mục Settings > Extensions. Hãy loạt bỏ những phần mở rộng (extensions) nào nghi ngờ. Bạn cũng có thể làm tương tự với các plug-in của Chrome bằng cách gõ từ “'chrome://plugins/” vào ô địa chỉ.
Loại bỏ trang chủ “độc hại”
Phần mềm quảng cáo (adware) độc hại còn ép buộc người dùng phải sử dụng trang chủ (homepage) trái phép cho trình duyệt. Đây là phiền toái không hề nhỏ bởi mỗi lần người dùng mở trình duyệt ra, họ đều bị dẫn tới một trang chủ “độc hại”. Ngay cả việc tìm kiếm cũng bị thao túng để chuyển hướng tới các trang web “bẩn”. Nếu rơi vào tình trạng này, đương nhiên việc đầu tiên cần làm là trang chủ cần phải được “trả lại tên cho em”.
Với IE, bạn vào Tools >Internet Options> General để đổi lại trang chủ. Trong Chrome, từ menu chính vào Settings >On startup settings. Với Firefox, mở menu chính rồi chọn Options. Nếu tình trạng cũ vẫn xảy ra thì rất có thể ngay từ trong shortcut của trình duyệt đã bị chỉnh sửa trái phép. Bạn cần nhấp chuột phải vào biểu tượng trình duyệt (thường để trên nền desktop), chọn Properties, và nếu thấy trong thẻ Target có địa chỉ “là lạ” kiểu như “http://www.malwarebytes.com” thì đích thị trình duyệt vẫn bị dính adware. Bạn cần xóa bỏ cái dòng địa chỉ này và khôi phục thẻ Target về lại hiện trạng ban đầu (địa chỉ đúng của thẻ Target trong Firefox là: "C:\Program Files\Mozilla Firefox\firefox.exe"; và IE là: "C:\Program Files\Internet Explorer\iexplore.exe").
Nếu ngay cả truy vấn tìm kiếm của bạn cũng có dấu hiệu bị điều chuyển tới trang web không mong muốn thì trình duyệt chính là nơi bạn cần phải hiệu chỉnh. Trong IE, vào Tools >Manage add-ons>Search Providers; Chrome: menu chính > Settings >Search settings; Firefox: nhấp vào mũi tên xuống trong hộp tìm kiếm ở phía trên trình duyệt, rồi chọn Manage Search Engines.
Lùng sục vào phần cài đặt chương trình
Đôi khi các adware lại ngồi “chễm chệ” trong phần cài đặt chương trình (Programs and Features) của Windows. Thỉnh thoảng bạn nên kiểm tra các chương trình cài đặt trong máy để loại bỏ những phần mềm nghi ngờ. Nếu để các phần mềm cài đặt vào máy hiển thị theo ngày để dễ dàng xác định những chương trình độc hại.
Dùng nút Reset
Các trình duyệt đều được thiết kế nút “Reset” để đưa chúng về trạng thái “sạch” ban đầu. Trong IE, bạn vào Tools >Internet Options>Advanced>Reset. Với Firefox, từ menu chính >Help>Troubleshooting Information>Reset Firefox. Còn với Chrome thì phức tạp hơn nhiều và tốt hơn hết là bạn tháo cài đặt trình duyệt và cài đặt lại.
Tuệ Minh - (Theo PCW)