Nhà thờ Chính tòa Đức Bà Sài Gòn qua dòng thời gian đã hơn 135 năm....
Chúng ta cùng tìm hiểu về Nhà thờ Đức Bà, một trong những biểu tượng của Sài Gòn xưa.... Các loại ngói nhập từ Pháp có in dòng chữ "Marseille St. André France" nhưng số lượng còn lại đến ngày nay chỉ chừng 4.900 viên. Phần ngói âm dương còn bị nứt ngang trên đỉnh mái. Khi mưa, lượng nước tràn xuống, thấm vào tường khiến cho gạch bị mục và có nguy cơ bị sụp. Trải qua một thời gian dài, mái ngói nói chung đã bị hư hại trầm trọng dù đã sửa chữa nhiều lần để chống dột.
Mái ngói nhà thờ xuống cấp trầm trọng.. Phần gạch mang nhãn hiệu lò gạch "WT 1878 - Saigon" được xây trên nền đá vững chắc nên vẫn giữ được màu đỏ tươi. Tường được thiết kế dày dặn để cách nhiệt và cách âm. Hoa văn cũng được trang trí bằng gạch rất công phu, hoa văn tường ngoài và tường trong nhà thờ được đặt lệch nhau tạo sự đối lưu không khí.
Tuy nhiên, tường phía bên ngoài bị phong hóa, trầy sước và nhất là bị những nét khắc hoặc sơn của những kẻ thiếu ý thức giữ gìn tài sản chung khiến cho bộ mặt của nhà thờ có phần nhếc nhác, mất thẩm mỹ. Nhà thờ đã có biển nhắc nhở "Để bảo vệ di sản chung, xin đừng viết lên tường" nhưng xem ra lời kêu gọi này không mấy hiệu quả!
Nét đẹp của các viên gạch bị bàn tay con người tàn phá Bộ chuông cổ lắp đặt trên hai tháp gồm sáu quả chuông (bên 2 và bên 4) được hãng đúc chuông Bollee chế tác vào năm 1879 tại Pháp. Trên chuông còn có thông tin nơi đúc và những họa tiết rất tinh xảo.
Sáu quả chuông có đường kính từ 1,25 đến 2,25m được phối âm độc đáo với các cung bậc Sol, La, Si, Do, Re, Mi. Nhỏ nhất là chuông Mi (1,25m, nặng 1.646kg) và lớn nhất là chuông Sol (2,25m, nặng 8.745kg).
Bộ chuông được vận hành bằng 6 mô-tơ nối với quả chuông bằng hệ thống dây xích. Khi bật công tắc điện, mô-tơ truyền lực qua dây xích để lắc từng quả chuông. Riêng các chuông Sol, Do, La, Si quá nặng nên mỗi chuông được thiết kế thêm 2 bàn đạp hai bên do hai người đứng đạp hỗ trợ.
Từ nhiều năm qua, nhà thờ chỉ cho đổ một chuông: Chuông Mi lúc 5 giờ sáng và Chuông Re lúc 16g15 chiều. Tuy nhiên, vào các ngày lễ trọng và Chúa Nhật, ba chuông Do, Re, Mi được sử dụng. Đặc biệt vào đên Giáng sinh, nhà thờ đổ cả 6 chuông. Tiếng chuông ngân xa đến 10km theo đường chim bay..
Điều thú vị là bộ chuông tạo ra tiếng đàn và báo giờ cho chiếc đồng hồ cổ, chế tạo tại Thụy Sĩ, ở chính giữa mặt tiền. Để điều chỉnh đồng hồ, phía sau đồng hồ chính còn có một đồng hồ nhỏ giúp cho việc kiểm soát đồng hồ lớn chạy nhanh hay chậm hoặc đúng hay sai giờ.
Trước đây, việc lên giây cót đồng hồ được thực hiện mỗi tháng nhưng đến năm 1973 dây cót có gắn quả tạ 600kg bị đứt và được thay bằng quả tạ 60kg. Cũng vì thế, hiện nay mỗi tuần phải lên giây cót một lần bằng tay quay giống như ma-ni-ven (manivelle) để khởi động máy xe hơi hồi xưa.
Đồng hồ được lắp sau hệ thống chuông nhưng đến năm 1978 hệ thống chuông báo giờ không hoạt động. Năm 2001, một chuyên gia về chuông cổ ở Hồng Kông cho biết có khả năng khôi phục hệ thống này nhưng kinh phí lên tới cả triệu đô-la.
Chuông Sol Như đã nói, hai tháp chuông nhọn, cao khoảng 20m, được xây dựng vào năm 1895 qua bản thiết kế bổ xung của kiến trúc sư Fernand Gardes. Kết cấu của hai tháp làm bằng sắt, phía trên là tôn kẽm giả ngói.
|
|